Màu nền Màu tối Mặc định Xám nhạt Xanh nhạt Xanh đậm Vàng nhạt Màu sepia Vàng đậm Vàng ố

Font chữ: Palatino Linotype Bookerly Segoe UI Patrick Hand Times New Roman Verdana Tahoma Arial

Chiều cao dòng: 100 120 140 160 180 200

Kích cỡ chữ:

17: Mậu nhật thu xã

Xã cổ xao thì tụ đình hòe,

Khi trống đền vang là lúc tụ tập tại sân đình,

Thần bàn phân nhục xảo an bài.

Ngồi xuống bàn cùng chia thịt ăn.

Kim phiên hỉ khánh phong niên cảnh,

Mừng cho lần này được mùa,

Túy đảo ông ảo tiếu nhan khai.

Ông lão say sưa toét miệng cười.

Ngày thứ năm sau lập thu là ngày thu xã, là ngày trải chiếu dưới tàng cây, giết gia súc và khui rượu đến tế thổ thần. Thôn trang nơi nhà họ Trương ở không có miếu thổ địa, thôn dân liền đắp một ụ đất cao làm đàn tế thổ thần, đợi hiến tế xong liền tụ tập lại ăn thịt uống rượu, náo nhiệt náo nhiệt.

Ngày hôm đó, Lâm Y dậy thật sớm, xuống bếp hỗ trợ. Thím Dương thấy nàng đến mới nhớ nàng cần lông gà, liền giao việc trong tay cho nàng, đi phòng hỏi Phương thị. “Nhị phu nhân, hôm nay Bát nương tử về, giết mấy con gà?”.

Phương thị đang lim dim mắt nằm trên sạp, sai Ngân Tỷ bóp vai, nghe vậy bất mãn nói. “Việc nhỏ như vậy còn đi hỏi ta, phòng bếp chẳng phải giao cho bà quản sao?”.

Trả lời như vậy là có thể giết nhiều thêm một con, thím Dương hớn hở lên tiếng, xoay người muốn đi, Phương thị gọi bà lại, chỉ chỉ sau lưng. “Ngân Tỷ đang rảnh rỗi đây, nói nó dọn dẹp đi”.

Thím Dương hiểu bà ta không chịu bỏ qua bất kì cơ hội nào để chèn ép Ngân Tỷ, liền theo ý bà ta, dẫn Ngân Tỷ đi phòng bếp.

Ngân Tỷ vẫn đứng ngoài cửa phòng bếp không chịu vào trong, oán hận. “Đời này tôi còn chưa từng dính tí khói dầu vào người”.

Thím Dương vội mang băng ghế ra mời cô ta ngồi, cười nói. “Làm sao bắt Ngân di nương động tay, di nương cứ ngồi là được”. Thím Dương lâu lắm chưa kiếm được tiền từ Ngân Tỷ, khó khăn mới có cơ hội, hầu hạ đặc biệt ân cần, rót chén trà nhỏ đưa cho cô ta, lại kiếm ít hạt dưa cho cô ta cắn mới ra sau nhà bắt gà.

Ngân Tỷ nhấp ngụm trà, thở dài. “Sớm biết Nhị lão gia bỏ tôi lại, còn không bằng diễn giả làm thật cho người môi giới mua đi luôn”.

Lâm Y thái chậm vài nhịp, nghĩ nghĩ, nói. “Tuy là bị cô ép, nhưng nghĩ đi nghĩ lại thì vẫn là tôi có lỗi với cô”.

Ngân Tỷ cười. “Cô còn chưa được bằng tôi nữa, mấy đồng vất vả lắm mới để dành được, đều bị Nhị phu nhân bỏ túi hết”. Cô ta nói xong, đứng dậy tiến đến bên cạnh Lâm Y, nói nhỏ. “Tôi biết, cô cũng là bị Nhị phu nhân ép buộc mới hại tôi, chúng ta đều là sự bất đắc dĩ, sao không bắt tay nhau, cố gắng sống tốt hơn”.

Lâm Y thầm nghĩ, cô làm vậy thà hận tôi quách đi còn hơn, xúi giục tôi đi đối đầu với Nhị phu nhân, có thể có kết cục tốt sao? Nàng lùi về phía tường né tránh, nói gọn gàng dứt khoát. “Ngân di nương, Nhị phu nhân nghi ngờ tôi dính dáng tới cô, tôi phải tránh hiềm nghi, cô tốt hơn cách xa tôi chút”.

Ngân Tỷ còn định nói nữa, nhưng thím Dương đã đi vào, tay mang theo gà, cô ta vội ngậm miệng, làm như không có việc gì ngồi xuống băng ghế uống trà cắn hạt dưa. Con gà bị nắm cánh quýnh quáng ị ra một bãi, cô ta một tay bịt mũi một tay xua tít mù, đuổi thím Dương. “Ra ngoài giết đi”.

Thím Dương đang chờ nhận tiền thưởng đây, có thể nào không nghe, vội xách con gà ra sau nhà làm sạch sẽ mới trở lại. Lâm Y vốn muốn tự mình xuống bếp làm hai món đồ ăn Trương Bát nương thích, nhưng giờ e ngại Ngân Tỷ thấy sẽ đi tọc mạch với Phương thị nàng biết nấu ăn, liền chặt con gà ra thành miếng rồi ngồi nhóm lửa.

Thím Dương hầm một con, con còn lại làm món gà cay, cắt một miếng thịt khô bỏ vào nước nóng, thấy Ngân Tỷ ngồi đó bị khói dầu hun nhăn mặt, vội mang một khối bánh dỗ dành cô ta nhẫn nại chút, đợi cho gà mềm thì về báo cáo là được.

Gà mới hầm chín phân nửa Ngân Tỷ đã chịu không nổi, móc hai đồng tiền ra, một cho thím Dương, một cho Lâm Y, nói hai người che giấu dùm, đứng dậy quay về phòng Phương thị. Thím Dương vui rạo rực cất tiền đi, luôn miệng khen Ngân Tỷ là người sảng khoái, lại ra sau nhà lấy lông gà cho Lâm Y, để nàng làm quả cầu. Lâm Y cảm ơn thím Dương, thừa dịp phòng bếp không có người ngoài, giúp thím Dương xào thêm mấy món.

Đến khi đồ ăn dọn ra bàn, Trương lão thái gia và anh em Trương Bá Lâm Trương Trọng Vi cũng đã về, chuẩn bị một nhà cùng nhau ăn lễ, không ngờ chờ chờ mong mong mãi vẫn không thấy Trương Bát nương về nhà mẹ đẻ. Phương thị đích thân ra gò đất nhìn một hồi, lòng lo lắng vạn phần, sợ lại mất mặt như lúc về thăm nhà sau khi cưới.

Trương lão thái gia đen mặt vê thuốc lào đến lần thứ ba thì Trương Bát nương rốt cuộc cũng tới, cô đơn một mình, không thấy Phương Chính Luân đi cùng. Phương thị lo lắng coi như thả lỏng, buông mặt mũi, lấy lại tinh thần ăn cơm, ăn xong lập tức kéo Trương Bát nương về phòng, hỏi cô rốt cuộc xảy ra chuyện gì.

Trương Bát nương chưa nói đã rơi nước mắt, khóc ròng. “Con nghe theo mẹ và Tam nương tử khuyên, tận tâm phụng dưỡng mợ, lấy lòng biểu ca, nhưng vì sao bọn họ vẫn không ưa con?”.

Thì ra, Phương Duệ phong lưu thành tánh, mỗi lần Vương thị bị ông ta chọc tức sẽ trút giận lên người Trương Bát nương, Trương Bát nương thêu thùa may vá bà ta chê vụng về, Trương Bát nương đọc sách viết chữ bà ta nói không làm việc đàng hoàng, tóm lại Trương Bát nương không có chỗ nào vừa mắt bà ta, suốt ngày không quở trách cũng là cạnh khóe xóc xỉa.

Còn Phương Chính Luân là cái người đọc sách, vốn có vài phần hưng trí đàm thi luận thư với Trương Bát nương, nhưng ít lâu sau nhận ra học vấn trong bụng mình so ra kém cô, tự thấy xấu hổ suốt ngày trốn trong phòng cầm bút vẽ linh tinh. Trương Bát nương khuyên hắn vài lần, hắn lại nói lạnh nhạt : Cô có bản lĩnh thì đừng lấy chồng, đi thi làm tiến sĩ đi. Trương Bát nương sao chịu nổi bị châm chọc như vậy, cả ngày lén lau nước mắt, Phương Chính Luân lại làm như không thấy, hô bằng gọi hữu chơi bời, thậm chí đi cả kỹ viện, tự vui vẻ một mình.

Những thứ đó, ngày trẻ Phương thị cũng bị không ít, bởi vậy bà ta cho rằng đây là sự tất nhiên, chẳng có gì to tát, an ủi Trương Bát nương. “Con ráng nhẫn nhịn chút, chờ sinh được con trai là tốt thôi”.

Trương Bát nương hai mắt đẫm lệ, nói. “Hôm nay biểu ca không về chung, mợ cũng chẳng buồn nói hắn”.

Phương thị nói. “Hôm nay con cứ ở nhà ăn lễ, ngày mai mẹ đi cùng con về, đòi lại công bằng cho con”.

Trương Bát nương thấy mẹ cho mình chỗ dựa, dũng khí tăng vọt, lại nói. “Biểu ca cứ lấy cớ đến nhà bạn bè đọc sách, nhưng lại chui vào kỹ viện hoan lạc, mẹ quản quản hắn đi”.

Phương thị âm thầm cười khổ, đó là con trai nhà họ Phương, Phương Duệ và Vương thị không quản thì thôi, bà ta làm gì có tư cách. Bà ta thở dài. “Người đọc sách đều thích đi kỹ viện, không chỉ mình biểu ca con, chỉ cần nó không dẫn người linh tinh về nhà là được rồi, con nên nhún nhường chút”.

Trương Bát nương ngẩn người, cúi đầu im lặng, qua một lúc, đột nhiên hỏi. “Mẹ à, biểu ca là người đọc sách, thích đi kỹ viện, cậu là tiến sĩ, cũng thích đi kỹ viện, cha con cũng là người đọc sách nha, chẳng lẽ cha cũng thích…”.

Phương thị giận, vỗ cái bàn đánh rầm, ngắt lời cô. “Làm con không được nói xấu cha”.

Trương Bát nương bị mắng, cuống quít gục đầu xuống, cũng không biết rằng Phương thị đâu có trách cô, chẳng qua là bị chọt đúng chỗ đau, cư xử theo bản năng thôi.

Phương thị nhìn con gái sợ hãi, lại tự trách bản thân, con mình ở nhà chồng đã chịu nhiều ấm ức lắm rồi, sao còn để nó về nhà mẹ đẻ vẫn bị mắng mỏ, bà ta nắm tay Trương Bát nương an ủi vài câu, nói chuyện phiếm với cô nửa ngày, đợi ăn cơm tối xong, tự mình tiễn cô về khuê phòng ngày xưa nghỉ ngơi.

Lâm Y đang ngồi cạnh bàn chờ cô, thấy cô vào, châm trà đưa lên ngay, nói. “Để ý ban nãy chị ăn có mấy miếng, đói bụng không, ăn bánh ngọt đi”.

Trương Bát nương lắc đầu, thẫn thờ ngồi trong chốc lát, đột nhiên ôm nàng khóc rống lên. “Trong lòng biểu ca không hề có chị”.

Lâm Y đã nghe nói cô ở nhà chồng bị đối xử bạc bẽo, lại nhìn người cô gầy hơn lúc chưa lấy chồng, cũng chịu không được rớt nước mắt. “Lòng chị không có hắn, lòng hắn không có chị, vì sao lúc trước cứng rắn muốn làm người một nhà chứ”.

Đôi mắt Trương Bát nương đã khóc sưng đỏ như hai quả đào. “Cha vốn phản đối việc hôn nhân này, nhưng mẹ cứ cố ý ‘gả con gái về nhà mẹ đẻ’, sau cậu đỗ tiến sĩ, cha không lay chuyển được mẹ, đành đồng ý”.

Lâm Y nghe từ miệng cô không Trương Lương thì cũng Phương thị, liền hỏi. “Ý chị thì sao?”.

Trương Bát nương cười khổ. “Hôn nhân đại sự, từ xưa đến nay đều là cha mẹ đặt đâu con ngồi đó, dù cha có hỏi ý chị, nhưng sao chị có thể mặt dày từ chối được”.

Lâm Y không hiểu, nói một tiếng “không” thì có gì là mặt dày, chẳng lẽ chỉ vì “khó nói ra miệng” mà đem hạnh phúc cả đời đi đánh bạc sao? Nhưng việc đã tới nước này, nói gì đi nữa cũng vô dụng, nàng quan tâm đến cuộc sống sau này của Trương Bát nương, thử thăm dò. “Bát nương à, người ta nói phá một căn miếu cũng không phá một cuộc hôn nhân, nhưng nói thật, chị và Phương Chính Luân đã không hạnh phúc, sao không thừa dịp chưa có con, ly hôn đi?”.

Trương Bát nương sợ hãi nhảy dựng, hoảng nói. “Sao em nói như vậy, nhà hắn không đánh chị, lại không bỏ đói chị, đang êm đẹp, ly hôn làm chi?”.

Là do quy củ hay do tính tình? Lâm Y thấy cô phản ứng như vậy, mặc dù đáng thương cô, nhưng cũng chẳng còn lời nào để nói, chỉ biết âm thầm thở dài hai tiếng, bưng nước cho cô rửa chân, cởi áo ngoài lên giường ngủ. Chú thích :

1. Để không gây nhầm lẫn giữa anh họ bên nội (đường ca) và anh họ bên ngoại (biểu ca) thì thôi Q. cứ để biểu ca, các từ khác Việt hóa bình thường.

2. ‘Gả con gái về nhà mẹ đẻ’ – ‘Hoàn nương nữ’ : Con gái gả đi làm dâu nhà người khác, sinh ra con gái lại gả về làm dâu nhà mẹ đẻ của mình, gọi là ‘trả con cho mẹ’.

18: Ghi hận trong lòng

Ngày hôm sau, khi Trương Bát nương tỉnh dậy, Lâm Y đã ngồi cạnh bàn cột quả cầu, cô đi qua, cầm một quả cầu đã hoàn thành nhìn nhìn, cười khen ngợi. “Tay nghề không tồi, lông gà lấy đâu ra?”.

Lâm Y cũng cười. “Còn không phải nhờ hồng phúc của chị, Nhị phu nhân nghe nói chị về, đặc biệt làm thịt hai con gà, em mới có cơ hội kiếm được vài cái, chuẩn bị làm quả cầu đem bán”.

Trương Bát nương nhìn trên bàn, nói. “Chỉ mới được ba cái, quá ít, bán chẳng bao nhiêu, chị nghe người ta nói các tửu lâu, quán trà trong thành mỗi ngày làm rất nhiều gà, thiếu gì lông gà, sao em không nói Nhị ca, nhờ Nhị ca cho bọn họ ít tiền, giữ lại lông gà cho em, cách vài ngày lại đến lấy, vừa hay Nhị ca đi học trong thành, thật tiện đường, quá tốt”.

Mắt Lâm Y sáng lên, chủ ý này không tồi, nhưng nàng cẩn thận nghĩ nghĩ, vẫn là lắc đầu, bài vở của Trương Trọng Vi quan trọng hơn, cứ nhờ chàng chạy này chạy kia không ổn, hơn nữa chàng là người đọc sách, bắt chàng vác bao lông gà đi qua phố lớn ngõ nhỏ, người khác không biết nói sao, chứ bản thân nàng cũng xem không được.

“Chờ em tìm cơ hội lại đi trong thành thu vậy”. Lâm Y tạ ơn Trương Bát nương cho ý kiến hay, đứng dậy, giống như trước kia – nắm tay cô đi nhà chính ăn điểm tâm sáng.

Ăn sáng xong, nhà họ Phương sai người đến thúc giục Trương Bát nương về nhà, Trương lão thái gia tức giận lôi đình, đứng ngoài sân chửi ầm lên. “Nhà họ Phương các người đúng là khinh người quá đáng, hôm qua thu xã không cho Phương Chính Luân đi theo thì thôi, hôm nay lại nhớ rõ đến thúc giục người khác”.

“Nhà họ Phương các người” chính là nhà mẹ đẻ Phương thị, bà ta xấu hổ nhưng cũng không dám biện minh một câu, gọi thím Nhâm đi báo cho Trương lão thái gia, dẫn Trương Bát nương vội vàng chạy về nhà hỏi cho ra lẽ.

Lâm Y tràn ngập hy vọng Phương thị sẽ làm gì đó ở nhà họ Phương, thím Nhâm thím Dương lại chẳng tha thiết gì, sự thật chứng minh bọn họ quả là lão làng, Vương thị căn bản không nể mặt mũi Phương thị, Phương Duệ như con rùa đen rút đầu trốn tránh không ra, Phương Chính Luân răm rắp nghe lời mẹ, những thứ khác mặc kệ, Phương thị tức no bụng đi về, không dám gặp Trương lão thái gia, trốn trong phòng trút giận lên Ngân Tỷ, một chén trà nhưng đòi đổi mười lần, lần chê lạnh lần chê nóng, hành hạ Ngân Tỷ đầy bụng oán hận nhưng không dám nói ra, chỉ hận kiếm không ra thuốc chuột đổ vào chén trà của bà ta.

Sau ngày thu xã, Trương Trọng Vi lại đi bán toan văn mấy lần nữa, nhưng mỗi tháng chàng chỉ được nghỉ ít ngày, không thể đi suốt, tiền cũng kiếm được vô cùng hữu hạn. Chàng lo lắng Lâm Y tiếp tục kết nút thắt, bản thân sẽ không có tiền “thu mua”, nhưng vụ thu đã bắt đầu vào kỳ thu hoạch, nhà họ Trương ai cũng bận rộn, Lâm Y không ngoại lệ, mỗi ngày giúp đỡ làm việc, không rảnh đi làm chuyện khác, chàng nhẹ nhàng thở phào.

Ngày hôm đó, thu xong lúa, Trương lão thái gia xách một bầu rượu đi rong chơi, Phương thị dẫn thím Nhâm, thím Dương, Ngân Tỷ và Lâm Y đi kiểm kê kho lúa, năm nay mùa màng không tệ, hai căn phòng bên hông và một gian nhà kề đều chất đầy lúa, mọi người ai nấy hớn hở ra mặt.

Đang bận bịu, có một người đàn ông thấp bé đầu đội khăn đi vào trong viện, đứng ở cửa ngó trái ngó phải, đột nhiên thấy Phương thị và mọi người đứng ở phòng bên hông, vội vã đi nhanh tới, hỏi. “Xin hỏi nơi này có phải nhà Phương phu nhân không?”.

Phương thị xoay người lại, ngắm nghía đánh giá hắn một phen, gật đầu nói. “Nhìn anh lạ mắt, không phải người trông thôn chúng tôi phải không?”.

Người kia thấy bà ta hẳn là người mình cần tìm, ngạc nhiên mừng rỡ, quỳ xuống dập đầu. “Phương phu nhân tinh mắt, tôi chạy mấy dặm đường mới tìm tới được, đặc biệt đến cầu phu nhân khai ân, trả lại thân tự do cho biểu muội của tôi”.

Phương thị ngạc nhiên nói. “Nhà ta có biểu muội của anh?”.

Người đàn ông đó cũng không đáp, ngẩng đầu tìm kiếm trong đám người, đột nhiên nhào tới chỗ Ngân Tỷ, ôm cổ cô ta khóc ròng. “Biểu muội đáng thương của ta…”.

Phương thị thấy thế hoảng lên, vội kêu thím Nhâm và thím Dương tách hai người ra, quát lớn. “Nam nữ thụ thụ bất thân, các người thật không ra thể thống gì!”.

Hắn lau nước mắt, lại dập đầu, nói. “Tôi và biểu muội nhiều năm xa cách, nhất thời khó kìm lòng được, mong Phương phu nhân thông cảm”. Nói xong đi về phía trước hai bước, van xin. “Tôi ở mỏ muối làm ăn mấy năm nay, vừa rồi quay về mới biết biểu muội đã bị bán cho nhà họ Trương làm thiếp, đáng thương thay bác tôi trước lúc lâm chung luôn mãi nhắc nhở tôi chăm sóc biểu muội, tôi sao nhẫn tâm nhìn cô ấy đi làm thiếp, lần này đến khẩn cầu Phương phu nhân thả cô ấy đi… Tác thành cho hai chúng tôi”.

Phương thị nghe xong, hận không thể lập tức giao Ngân Tỷ cho hắn ta, bỏ đi cái đinh trong mắt cái gai trong thịt, nhưng e ngại tất cả mọi người đang ở đây, chỉ có thể trách cứ hắn. “Hồ ngôn loạn ngữ, Ngân Tỷ là thiếp nhà họ Trương, sao có thể nói cho thì cho. Anh mau biến ra khỏi nhà này, cẩn thận ta gọi người đến đánh cho một trận”.

Biểu ca của Ngân Tỷ cũng không chịu đi, quỳ gối trước hiên nhà khóc lên trời xuống đất, luôn mồm cầu Phương thị tác thành. Phương thị đang do dự, biểu cảm toàn bộ hiện ra mặt, thím Nhâm bước đến thì thầm. “Nhị phu nhân, chỉ là cái thiếp thôi, có khác gì trâu nhà chúng ta, không bằng cho hắn đi, tác thành một cọc nhân duyên, coi như tích phúc”.

Phương thị mắng. “Nó mà đáng tiền bằng trâu sao, thiếp đi chỗ nào cũng mua được, khắp cái thôn này chỉ có nhà chúng ta có trâu”.

Thím Nhâm vội gật đầu phụ họa, biểu ca Ngân Tỷ hóng tai nghe, nghe được chữ “tiền”, vội la lên. “Tôi có tiền, Phương phu nhân, tôi có tiền”. Hắn nói xong, ngồi bệt xuống đất, cởi đôi giày lấm lem bùn đất, móc ngón tay vào lòng giày dò tới dò lui, mọi người xem đều nhăn mặt.

Phương thị đoán hắn đang tìm ít đồng lẻ, còn nghĩ người này sao lại để tiền xu dưới giày, cũng không ngại trượt chân, không ngờ hắn tìm nửa ngày rốt cuộc móc tiền ra, ba tờ tiền giấy, tổng cộng đổi ra cũng là mười xâu tiền. Hắn lau mồ hôi dâng tiền lên trước mặt Phương thị, nói. “Phu nhân, tôi thay biểu muội chuộc lại thân”.

Phương thị ngại tiền giấy hôi mùi thối chân, không chịu nhận, trong lòng càng do dự hơn, nếu không thể đuổi hắn ra, cứ chờ Trương lão thái gia về làm chủ. Thím Nhâm nghe bà ta nói vậy, không đợi sai sử, lập tức đi mời Trương lão thái gia về.

Trương lão thái gia uống say khướt, trong tay vẫn ôm bầu rượu nhỏ, thỉnh thoảng dốc một hớp, lắc lư lắc lư đi đến trước mặt biểu ca Ngân Tỷ, cố gắng mở mắt nhìn xem, hỏi Phương thị. “Đây là biểu huynh của cô? Không giống”.

Phương thị nghĩ thầm, mình làm gì có ông biểu huynh nào không lên nổi mặt bàn thế này, đúng là làm nhục người ta. Bà ta giới thiệu biểu ca Ngân Tỷ cho Trương lão thái gia, giải thích vì sao hắn đến, nói. “Trước khi đi quan nhân đã dặn dò không được động vào Ngân Tỷ, nhưng biểu ca của nó ngàn dặm xa xôi tìm đến, cũng không thể nói đuổi là đuổi, phải làm sao, xin cha cho chủ ý”.

Trương lão thái gia còn chưa say mất lý trí, trừng mắt nhìn. “Bảo ông già này đi quản thiếp của con trai, là cái đạo lý gì, chuyện như vậy còn hỏi ta, cô làm nương tử chính thất để làm chi nữa?”.

Phương thị bị mắng, nhưng không buồn không giận, cung kính tiễn Trương lão thái gia đi cách vách uống rượu, xoay người về phòng sai thím Nhâm. “Dọn dẹp một phòng ở nhà kề, cho biểu ca Ngân Tỷ ở lại”.

Thím Nhâm lắp bắp kinh hãi, vội hỏi. “Nhị phu nhân giữ hắn lại làm chi?”.

Phương thị ngoắc bà ta lại, thì thầm một phen, thì ra bà ta muốn biểu ca Ngân Tỷ đưa cô ta đi, lại sợ Trương Lương quay về quở trách bà ta, vì thế định giữ biểu ca Ngân Tỷ lại, chờ Trương Lương trở lại mới quyết định.

Thím Nhâm nghe xong ý tưởng của bà ta, vội la lên. “Nhị lão gia làm sao chịu thả Ngân di nương đi, tôi thấy biểu ca của Ngân di nương và Ngân di nương xem ra từng có tình cảm trước đây, đợi Nhị lão gia về chỉ sợ chẳng những không cảm kích còn muốn trách Nhị phu nhân xen vào việc người khác, phá hủy danh dự của Ngân di nương”.

Phương thị không nói tiếp, thầm nghĩ, phá hỏng luôn danh dự mới tốt, có ông nào muốn đỉnh đầu mọc sừng đâu, đến lúc đó cho dù Trương Lương không muốn Ngân Tỷ đi, cũng không thể không đuổi nó đi. Bà ta tự nhận đây là diệu kế, đắc ý kể cho thím Nhâm nghe, thúc giục thím Nhâm đi dọn dẹp nhà kề. Thím Nhâm khuyên không được bà ta, đành ra cửa, nhưng không đi nhà kề, mà ngoắc Lâm Y kêu nàng ôm một bộ chăn mền đi phòng trống, bản thân tự đi hướng nhà kề bên trái.

Thím Dương nhìn thấy, mắng thím Nhâm vài câu. “Chỉ là nô tỳ hầu hạ mà dám sai cả chủ nhân”.

Lâm Y kéo thím một phen, cười khổ. “Cháu còn ít có bị sai sao? Đừng tức giận mà thím, vả lại cháu ăn gạo nhà họ Trương, làm việc cho nhà họ Trương cũng là nên làm”.

Thím Dương giúp đỡ nàng ôm chăn mền đến nhà kề, đóng cửa lại, nói nhỏ. “Cháu không cần nể mặt thím Nhâm làm chi, bà ta chẳng phải thứ gì tốt lành. Chẳng lẽ cháu nghĩ tên đàn ông giấu tiền trong đáy giày ban nãy thật sự là biểu ca của Ngân di nương sao?”.

Không phải biểu huynh của Ngân Tỷ, vậy là ai? Lâm Y thấy kỳ quái, vội hỏi thêm. Thì ra “biểu huynh” kia là thím Nhâm cầm tiền của Ngân Tỷ mướn tới giả mạo, mục đích như lần trước, muốn giúp Ngân Tỷ rời khỏi nhà họ Trương, sống tự do.

Thím Dương nói xong, hỏi Lâm Y. “Thím nghe Ngân di nương nói, cô ta từng tìm cháu nhờ giúp?”.

Lâm Y sửng sốt, nhớ tới ngày đó ở phòng bếp, Ngân Tỷ dò hỏi ý nàng, nàng nói. “Lần trước cháu bị oan có nhảy vào sông Hoàng Hà cũng không rửa sạch được, làm sao dám đồng ý”.

Thím Dương biết nàng nói có lý, lại tiếc Ngân Tỷ thưởng tiền, thở dài. “Nếu cháu đồng ý thì tiền thưởng đã là của cháu rồi, nghe nói Ngân Tỷ lần này ra tay hào phóng vô cùng”.

Lâm Y mặc dù có nhu cầu cần tiền cấp bách, nhưng cũng chưa tới nỗi vì tiền mà đi chọc phiền toái, nghe vậy cười ảm đạm, không nói tiếp, tay không ngừng sửa sang lại chăn mền, quét tước phòng ở một lần.

Không ngờ nàng bận rộn một phen là uổng phí, thím Nhâm biết được kế hoạch cắm sừng của Phương thị, đi kể cho Ngân Tỷ biết, người gọi là “biểu ca” của Ngân Tỷ chưa đợi Phương thị gọi đi nhìn thử phòng ở, dưới chân đã bôi mỡ chuồn mất dạng. Phương thị biết được việc này, gọi thím Nhâm tới hỏi, thím Nhâm trả lời rằng. “Trong nhà biểu ca Ngân di nương xảy ra chút việc, vội vàng chạy về”.

Lâm Y tự nhận xui xẻo, lại đi nhà kề dọn dẹp chăn mền, Phương thị không biết, than thở bản thân vận đen, một cơ hội tốt như vậy để đuổi Ngân Tỷ đi rốt cuộc tan tành, chẳng biết biểu huynh của Ngân Tỷ có đến nữa hay không.

Nhưng không hay ho nhất phải kể đến Ngân Tỷ, hai lần lên kế hoạch đều thất bại, còn tổn hại không ít tiền, trong lòng hận chất cao ngất. Ghê tởm hơn, Phương thị suýt chút nữa tương kế tựu kế, hắt nước bẩn lên người cô ta, nếu thực thành công, chỉ sợ cô ta vĩnh viễn không có cơ hội quay đầu. Buổi tối, cô ta nằm trên đệm trải dưới giường Phương thị, hai tay siết chặt ken két, mặc kệ móng tay cắm vào thịt, thầm hận, thề sẽ nghĩ ra biện pháp trả thù Phương thị, cho bà ta biết thế nào mới thực sự là vận đen tới.

19: Ngân Tỷ báo thù

Ăn Tết xong, Mi Châu hết xuân vào hạ, sông Mân Giang cạn thấy đáy, đất ruộng nứt ra từng mảng lớn, đang là thời điểm gieo mạ cho vụ mùa mới, trời lại giáng xuống tai họa này, ai nấy kêu khổ thấu trời, trong thôn lấy Trương lão thái gia làm đầu chuẩn bị cống phẩm đến miếu thổ thần cầu mưa. Hẳn là trời xanh nghe được bọn họ khẩn cầu tha thiết, trước lập thu đã cho mưa giáng xuống, nhưng mưa càng rơi càng lớn, càng rơi càng lâu, ước chừng hai ba tháng mưa to giàn giụa, giống như ông trời đùa giỡn nhân gian.

Nước sông Mân Giang dâng cao, phá đê tràn ra, các hộ gia đình ở chỗ thấp đều vận chuyển lúa đi nơi khác, nương tựa chỗ cao. Khắp nơi là nước, đi lại đều dựa vào thuyền lớn, ghe nhỏ, bồn gỗ, ván cửa; hai anh em Trương Bá Lâm Trương Trọng Vi phải tạm nghỉ học, ruộng bị ngập, tá điền nhà họ Trương đều bị khiển về nhà, tất cả mọi người chẳng có lòng dạ nào làm việc khác, ngày ngày nhìn trời mưa to mà phát sầu, may là tiểu viện nhà họ Trương nằm ở chỗ cao, tạm thời không lo nước lũ cuốn mất, cũng coi như trong cái rủi có cái may.

Trong thôn vô số nhà bị ngập nước, rất nhiều người trôi giạt khắp nơi, Trương lão thái gia mỗi ngày đứng ở cửa viện, nhìn dân đói kém trong lòng khó chịu, gọi hết người nhà đến bàn bạc, định mở kho lương cứu trợ. Đề nghị vừa ra, anh em Trương Bá Lâm Trương Trọng Vi đều gật đầu tán thành, Lâm Y cũng nghĩ toàn là người cùng quê cùng làng, giúp đỡ một phen là nên làm, nhưng Phương thị lại đổi sắc mặt.

Thím Dương thấy Lâm Y khó hiểu, nói nhỏ. “Lúc cháu còn chưa đến nhà chúng ta, lão thái gia cũng từng mở kho cứu đói, kết quả mấy kho lương đều bị lão nhân gia ông ta phân phát sạch sẽ, cuối cùng cả chúng ta cũng không có đồ ăn bỏ bụng, toàn ăn rau dại qua ngày”. Thím nói xong, nhìn nhìn Trương Bá Lâm Trương Trọng Vi, lại thở dài. “Hai vị thiếu gia giống tính lão thái gia, trượng nghĩa, tâm địa Bồ Tát, kho lương phỏng chừng lại trống không rồi”.

Quả nhiên, một mình Phương thị phản đối, ba người khác đều nhất trí, bà ta đành phải giao chìa khóa kho lương ra. Sáng sớm hôm sau, Trương lão thái gia tự mình mở một kho, tiếp đón các đồng hương đến lĩnh lương thực về, cam đoan chắc nịch rằng nhà họ Trương sẽ phân phác lương thực trong ba ngày. Có thôn dân không tin, trực tiếp nói ra nghi ngờ, Trương lão thái gia vỗ ngực, chỉ lên trời. “Nếu lão nói dối, thiên lôi đánh chết lão”. Các đồng hương nghe xong, hoan hô nhảy nhót, chạy đi báo tin.

Tới buổi chiều, sân nhà họ Trương sắp một hàng dài người ta, người trong thôn gặp nạn không còn mảnh áo chống lạnh đứng run rẩy trong gió thu, kẻ bưng bồn người cầm bát, người mang túi, đứng trước kho lương kiễng chân ngóng trông. Những người này xưa nay đều là quen biết, Lâm Y nhìn đau lòng, vội đến cửa kho cầm gáo hồ lô giúp Trương lão thái gia và anh em họ Trương phát lương thực cho họ.

Mọi người bận rộn nửa ngày, buổi tối lúc ăn cơm, trước mặt chỉ có một chén cháo loãng và một đĩa dưa muối.

Cơm canh ở Đại Tống cũng như người ta vậy, chia làm ba bảy loại, người khổ một ngày ba bữa chỉ có cơm nhão cháo loãng cầm hơi, gạo nấu hơi nát và ít nước thì là cơm nhão*, giống như hồ dán; nước lõng bõng gạo chẳng thấy đâu thì gọi là cháo loãng*; chỉ có gia đình khá giả mới được ăn cơm khô.

*Cơm nhão – “Chiên” : Cháo đặc sệt sệt như kiểu cháo của người Hàn Quốc. Cháo loãng – “Chúc” : Cháo nấu loãng, không có bao nhiêu gạo.

Trước cơn lũ, nhà họ Trương ăn trưa ăn tối đều là cơm khô, sau cơn lũ, tuy nói vì tiết kiệm lương thực, thiếu một bữa cơm khô nhưng tốt xấu cũng có bát cơm nhão mà ăn, hôm nay vì sao chỉ có cháo loãng? Lâm Y mới từ kho lương về, trong lòng hiểu rõ, nhà họ Trương chưa tới nỗi phải uống cháo loãng, đây chẳng qua là Phương thị âm thầm đối kháng.

Trương lão thái gia bưng bát lên húp một ngụm, gắp một miếng dưa muối, khen. “Không tệ, sau này cứ như thế, tiết kiệm lương thực phát cho các vị đồng hương”.

Phương thị nghe xong, tức giận không nhẹ, tay cầm đũa suýt mấy lần bẻ gẫy, ăn xong cơm, trở về phòng liền mắng thím Nhâm. “Nhìn bà ra ý kiến hay chưa, không một tí hiệu quả, còn hại chúng ta sau này mỗi ngày phải ăn cháo loãng dưa muối”.

Thím Nhâm lí nhí phân bua. “Tôi cứ tưởng lão thái gia sẽ trách Nhị phu nhân, Nhị phu nhân có thể nhân cơ hội khuyên lão thái gia phân phát ít thôi, làm sao biết được chẳng những lão thái gia không trách, còn khen…”. Nói nữa cũng vô ích, Phương thị xụ mặt mắng vài câu nữa, đuổi bà ta ra ngoài.

Ngân Tỷ đứng dưới mái hiên xem phân phát lương thực, thấy thím Nhâm than thở đi ra, cười hỏi. “Sao vậy, bị Nhị phu nhân quở trách?”.

Thím Nhâm cùng cô ta đến nhà kề ngồi xuống, sầu nói. “Tôi bị mắng cũng chẳng sao, nhưng Nhị phu nhân vì lương thực trong nhà lo lắng ngày đêm, tôi nhìn đau lòng, lại không có năng lực phân ưu”.

Ngân Tỷ xì một tiếng. “Không ngờ bà cũng trung tâm như vậy đó nha”.

Thím Nhâm đỏ mặt, nhớ tới bản thân gạt Phương thị làm không ít việc sau lưng, ngượng ngùng không dám nói nữa. Ngân Tỷ nhìn bà ta vài lần, nói. “Bà muốn phân ưu dùm Nhị phu nhân, tôi có biện pháp”.

Thím Nhâm biết cô ta hận Phương thị lắm, thầm nghĩ cô ta không có ý tốt, nhưng lâm vào ngõ cụt đành phải hỏi cô ta. Ngân Tỷ đáp. “Biện pháp rất đơn giản – Lương thực còn đó, sớm hay muộn cũng bị lão thái gia phân phát sạch sẽ, sao không bảo Nhị phu nhân lén bán đi?”.

Thím Nhâm thấy chủ ý này không tồi, nhưng nổi lòng nghi ngờ, liền hỏi. “Ngân di nương có việc muốn sai tôi?”.

Ngân Tỷ bực. “Bà coi tôi là hạng người gì? Tôi thấy bà giúp tôi không ít, nghĩ muốn trả lại cho bà một cái ân tình thôi, nếu bà không ưa thì coi như chưa từng nghe thấy”.

Thím Nhâm vội vã xin lỗi, thầm nghĩ nếu bán lương thực đi, Ngân Tỷ cũng chẳng được lợi lộc gì, xem ra cô ta thật tâm muốn giúp mình lấy lòng Phương thị mà không phải có ý xấu. Bà ta nghĩ đoạn, liền chạy ngay đến trước mặt Phương thị hiến kế sách bán lương thực, nhưng không nói Ngân Tỷ, mà nói do bà ta tự nghĩ ra.

Phương thị nghe xong mừng rỡ, khen. “Làm khó bà nghĩ ra được diệu kế, chờ ta bán lương thực xong sẽ tăng tiền lương cho bà”.

Thím Nhâm được Phương thị hứa hẹn, trong lòng cảm tạ Ngân Tỷ hết sức, hoan hỉ ra cửa, đến trong thành tìm cửa hàng bán gạo, hỏi chủ tiệm có mua hay không. Đang nạn đói, giá gạo tăng cao, lợi nhuận lớn, chủ tiệm đang lo không đủ hàng cung ứng, nghe bà ta nói có gạo giá phải chăng cần bán, chực đi theo bà ta đến nhà họ Trương vận chuyển gạo đi. Thím Nhâm nói. “Chúng tôi bán giá thấp, nhưng ông chỉ được đến buổi tối”.

Ông chủ tiệm gạo nghe vậy, nghi ngờ lương thực nhà bà ta lai lịch bất chính, không muốn mua. Thím Nhâm liên tục cam đoan, lại hạ giá thêm mới được chấp nhận, hẹn đêm đến nhà họ Trương chuyển gạo.

Phương thị trong quá trình đấu đá không ngừng với Ngân Tỷ cũng học được chút kinh nghiệm, lúc cơm chiều bà ta cùng thím Nhâm mang tặng một bình rượu cổ vũ Trương lão thái gia ưu quốc ưu dân cứu tế bà con gặp nạn, chuốc ông lão say không biết trời đất gì nữa. Nửa đêm ông chủ tiệm gạo dẫn theo người đến vận lương thực đi, lão nhân gia ông ta còn ngáy vang vang, làm sao nghe được động tĩnh bên ngoài, thẳng đến hôm sau mới phát hiện ba kho thóc trong nhà đã trống hết hai kho.

Trương lão thái gia còn tưởng nhà bị trộm viếng, ồn ào muốn đi báo quan, Phương thị nghe vậy có chút hoảng hốt, tránh trong phòng không dám ra. Ngân Tỷ gặp bốn bề vắng lặng vội kéo Trương lão thái gia ra một góc, nấp sau mấy cây gậy trúc, thì thào mật báo. “Lão thái gia, lương thực nhà chúng ta không phải bị trộm, mà bị Nhị phu nhân nửa đêm bán mất”.

Trương lão thái gia không tin, nói. “Con dâu từ trước đến nay hiền lành hiếu thảo, sao làm chuyện như vậy được”.

Ngân Tỷ đáp. “Nếu lão thái gia không tin, cứ đi vào thành tìm ông chủ tiệm gạo hỏi là biết ngay”.

Trương lão thái gia thấy cô ta thề son sắt, đã tin bảy tám phần, chống gậy trúc xuống đất đánh cộc một phát, lập tức muốn đi tìm Phương thị hỏi cho rõ. Nhưng ông lão vừa ra khỏi vườn trúc, đã thấy thôn dân gặp nạn đi lĩnh lương thực đang đi vào trong viện, đành phải tạm gác chuyện Phương thị lại, núp vào kho lương – vì lương thực trong nhà đã không đủ để phân phát nữa.

Trời dần vào trưa, trước kho lương đứng một hàng dài người ta, Trương Bá Lâm Trương Trọng Vi bị dân gặp nạn thúc giục nóng ruột, vội đi vào hỏi Trương lão thái gia vì sao còn chưa mở kho.

Trương lão thái gia nét mặt tiêu điều. “Lương thực không đủ, làm sao dám mở kho”.

Trương Bá Lâm đi vòng vòng kho lương hai lần, khó hiểu hỏi. “Đây vẫn còn hơn phân nửa kho, sao lại không đủ?”.

Trương lão thái gia gõ ống điếu xuống sàn thật mạnh, nói. “Trong nhà có ba kho lương, mẹ hai đứa bây bán hết hai kho rồi, bây giờ chỉ còn nhiêu đó”.

Hai anh em kinh hãi, nhưng làm con cái, không thể chỉ trích cha mẹ, hai người im lặng một lúc, Trương Bá Lâm lên tiếng. “Thôi mặc kệ đi ông nội, bên ngoài dân chúng còn đang chờ, chúng ta cứ phân phát chỗ này đã rồi tính sau”.

Trương lão thái gia đang có ý này, chỉ thiếu người phụ họa, nghe vậy vui mừng. “Chính là ý này, ông đã lỡ đáp ứng bọn họ sẽ phát lương ba ngày, phải làm được, người không thể nói mà không giữ lời”.

Trương Trọng Vi do dự. “Phân phát hết chỗ lương thực này, cả nhà chúng ta phải đói, cháu chịu khổ một chút chẳng có gì, nhưng mẹ…”.

Chàng còn ba chữ “Lâm Tam nương” chưa nói ra, Trương lão thái gia đã nổi giận. “Đừng có nhắc tới đứa con dâu bất hiếu đó”.

Trương Trọng Vi thấy ông nội tức giận, không dám nói tiếp, đành im lặng, hỗ trợ chuyển lương thực ra ngoài, phân phát tiếp cho dân chúng.

Dù bọn họ đã dốc cạn cả nồi cơm nhà mình nhưng bất đắc dĩ lương thực quá ít, vẫn không thể chống cự đến lúc mặt trời lặn, mấy chục người dân gặp nạn xếp cuối hàng đã hết lương thực để lĩnh, nóng nảy đến độ khóc la. Có người bắt đầu nghi ngờ. “Đã nói mở kho phát lương ba ngày, vì sao đến ngày thứ hai đã cạn kiệt?”. Lại có người mắt sắc, nhìn thấy hai kho lương còn lại của nhà họ Trương cửa mở toang hoang, bên trong rỗng tuếch, liền la lên. “Kho trống, nhất định là bọn họ đổi ý, giấu lương thực đi chỗ khác”.

Người chưa nhận được lương thực lại càng rống lên khóc, ai nấy chỉ trích Trương lão thái gia nói chuyện không giữ lời, làm hại bọn họ mừng hụt.

Lâm Y đứng một bên nhìn, tức đến dậm chân, mắng. “Người tốt quả nhiên khó làm, một hột gạo cũng không cho các người, vô ân bội nghĩa, phân phát cho các người lương thực tận hai ngày mà vẫn bị các người mắng nhiếc”.

Nhóm người gặp nạn đuối lý, đều ngậm miệng, nhưng Trương lão thái gia vẫn không thể nuốt trôi, thấy thẹn vì bản thân thất tín, chẳng trách được người khác chỉ trích, ông lão càng nghĩ càng thấy bản thân không ngẩng đầu mà sống trong thôn được nữa, buồn mấy ngày, ngã bệnh.

Rốt cuộc vẫn chỉ là một ông lão bảy mươi, thân thể già yếu, bệnh dai dẳng không hết, trong nhà lại hết gạo, Phương thị vội vàng lấy tiền vào thành mua mấy gói to về, giá đắt không thể tưởng. Bà ta nhìn giá, bản thân cũng tức muốn nổ mắt, vẫn phải tươi cười trước mặt Trương lão thái gia, khuyên ông lão giải sầu, trước chữa khỏi hẳn bệnh đã. Bà ta không đứng trước giường hầu hạ thì thôi, vừa đứng một cái là bệnh tình của Trương lão thái gia lại bộc phát nghiêm trọng, trong lúc thần chí không rõ còn mơ mơ hồ hồ chửi rủa bà ta. “Nếu không phải cô bất hiếu như thế thì lão đây từng tuổi này đâu có bị người ta chỉ cột sống mà mắng”.

20: Phong ba hưu thê

 
P

hương thị gả vào nhà họ Trương hơn hai mươi năm, cung kính trước mặt trưởng bối, chưa từng phạm sai lầm, không ai ngờ chỉ vì chuyện bán lương thực mà bị cha chồng mắng bất hiếu, tội danh này không nhỏ, bà ta vừa kinh hoảng vừa tức hận, gọi thím Nhâm vào đổ ập xuống chửi một trận, còn phạt ba tháng tiền công.

Thím Nhâm không đợi được tiền thưởng, ngược lại bị phạt mất tiền lương, trong lòng buồn bực không thôi, ra cửa đi tìm Ngân Tỷ, bắt đền cô ta bù tiền cho mình. Ngân Tỷ buồn cười nói. “Tôi có ép bà dùng biện pháp của tôi đâu, bản thân bà muốn khoe mẽ lấy lòng chủ, trách chi người ngoài?”.

Thím Nhâm cũng chẳng phải người lương thiện gì, bị câu này ép tới đường cùng, nổi quạu chơi trò lưỡng bại câu thương. “Không cho đúng không, tôi đến nói cho Nhị phu nhân, nợ cũ nợ mới chồng chất, Nhị phu nhân đang lo không biết chém vào điểm yếu nào của cô đây”.

Ngân Tỷ thầm sợ, vội đổi mặt cười, bảo rằng vừa rồi chỉ là nói đùa, lại đền cho thím Nhâm bốn tháng tiền công, mới bịt miệng được bà ta. Thím Nhâm tham tiền, dù có bị Phương thị quở trách cũng chẳng coi vào đâu, nhưng Phương thị thấy bà ta kính cẩn nghe theo, ngược lại thấy áy náy, mắng mắng một chút liền ngừng.

Trương lão thái gia rốt cuộc cũng không sống thêm được bao lâu, kéo dài hơi tàn nửa tháng, bệnh tình càng ngày càng nặng, dần dần khó thở, không ăn không uống nữa, một đêm ấy – nhắm mắt buông tay.

Nhà họ Trương có tang, dựng linh đường, thông cáo hàng xóm láng giềng, Phương thị cho mọi người thay đồ tang, tự tay viết hai phong thư, một gửi cho Trương Đống đang làm quan bên ngoài, một gửi đi kinh thành cho Trương Lương, gọi hai ông nhanh trở về chịu tang. Lúc này đã vào hạ, thời tiết nóng bức, việc ma chay phải nhanh như lửa sém lông mày, nhưng Trương Đống Trương Lương đều đang ở xa, một tháng trôi qua mà vẫn không thấy bóng dáng, Phương thị bế tắc, ngày đêm phát sầu.

Thím Nhâm hiến kế. “Nhà cữu lão gia có tiền, hằng năm tới mùa nóng, trong hầm đều trữ băng, sao Nhị phu nhân không về nhà mẹ đẻ mượn vài khối băng, để trong linh đường cho đỡ nóng bức”.

Cách này hay, Phương thị mừng rỡ, sai người duy nhất trong nhà không cần chịu tang là Lâm Y đi nhà họ Phương mượn băng. Lâm Y đến nhà họ Phương, cầu gặp Vương thị, tỏ rõ ý định đến. Vương thị đồng ý cho mượn, nhưng có điều kiện. “Người ta có câu anh em ruột còn phải tính cho rõ, huống chi nhà chúng tôi và nhà họ Trương chỉ là quan hệ thông gia, nếu cô muốn mượn băng, viết cái giấy vay nợ đi”.

Yêu cầu mặc dù không hợp tình hợp lý, cũng không tính quá phận, nhưng Lâm Y không làm chủ được, đành vội vàng trở về cho Phương thị ra quyết định. Phương thị trước giờ chưa từng thắng nổi Vương thị, thở dài. “Nếu đi nhà giàu khác mượn sợ còn đòi tiền mặt, muốn giấy vay nợ thì viết giấy vay nợ”.

Lâm Y nghe bà ta nói vậy, lấy giấy bút ra mời bà ta viết, rồi nắm trong tay đưa cho nhà họ Phương. Vương thị bây giờ rất sảng khoái, thu giấy vay nợ xong lập tức sai người đi mở hầm, khiêng hai thùng băng giúp Lâm Y đưa đến nhà họ Trương.

Hai thùng băng giúp Phương thị bớt khổ, bà ta an tâm canh giữ linh đường, chỉ chờ Trương Đống Trương Lương về nhà.

Lại nói đến Trương Lương, tháng chín năm trước thi Hương đã xong, ông ta lại lên đường du sơn ngoạn thủy, ăn Tết bên ngoài rồi mới quay về nhà, không ngờ vừa mới đặt chân vào đất Thục* liền nhận được tin dữ cha già qua đời, ông ta sợ hãi quá, nhanh chóng thay đồ tang, chạy không ngừng nghỉ về đến nhà, gục trước linh cữu Trương lão thái gia, gào khóc thảm thiết.

*Giản xưng của Tứ Xuyên là “Xuyên” hoặc “Thục”, do thời Tiên Tần, trên đất Tứ Xuyên có hai nước chư hầu là Thục và Ba, nên Tứ Xuyên còn có biệt danh là “Ba Thục” – Wikipedia Tiếng Việt.

Phương thị xem thấy ông ta một mình về nhà, bên cạnh không có Kim Tỷ Đồng Tỷ đi theo, trong lòng không khỏi vui sướng vài phần, nhưng ngại đang có ma chay trong nhà, không dám cười, cúi gầm mặt giấu giếm.

Trương Lương khóc đã rồi dừng lại, quỳ gối trước linh cữu nhìn tứ phía, hỏi Phương thị. “Đại ca chưa về?”.

Phương thị lắc đầu, nói. “Gần hai tháng lão gia mới về tới nhà, đại ca đường xá xa xôi hơn, hẳn là mấy ngày sau mới đến nơi”. Nói xong lại lo lắng. “Đại ca chưa gặp mặt cha lần cuối, không dám liệm, băng lại không đủ dùng, tôi đi nhà mẹ đẻ mượn tiếp?”.

Trương Lương thấy bốn góc linh đường có đặt bồn băng, nghĩ bụng Phương thị làm việc cũng khá chu đáo, liền gật gật đầu, nói bà ta tự đi làm. Phương thị về phòng cầm bút viết giấy vay nợ, giao cho Lâm Y đi làm. Lâm Y xếp giấy vay nợ vào ống tay áo, quen thuộc chạy hướng nhà họ Phương, thầm nghĩ Trương Đống sao còn chưa về, đây đã là tờ vay nợ thứ năm rồi, đợi ma chay xong xuôi phải trả bao nhiêu băng?

Hai thùng băng nữa được khiêng vào linh đường, Trương Lương và Phương thị tự mình khiêng thùng, bỏ băng vào bồn. Phương thị rốt cuộc vẫn là người hơn bốn mươi tuổi, thể lực chống đỡ hết nổi, đợi bốn chậu băng đều đầy thì bà ta đã mệt nâng không nổi thắt lưng, nhưng linh đường chưa hạ, bà ta không dám đi nghỉ tạm một mình, đành lấy cớ đi vệ sinh, đến nhà kề nghỉ tạm chốc lát.

Từ lúc Trương Lương trở về, Ngân Tỷ vẫn im lặng, một câu cũng không nói, giờ phút này Phương thị ra ngoài, cơ hội tốt đã đến, cô ta vội vàng hành động, lặng lẽ lấy trong tay áo một bình nước gừng nhỏ, rỏ vài giọt lên khóe mắt, bưng bộ mặt nước mắt lưng tròng đến bên cạnh Trương Lương, làm như bi thương quá độ, nói. “Lão gia, tại sao không hỏi một chút lão thái gia đột nhiên qua đời là do nguyên nhân gì?”.

Trương Lương đúng là chưa nghĩ tới, chỉ nghĩ rằng Trương lão thái gia tuổi gần thất thập, đã thọ lắm, qua đời là bình thường, nhưng Ngân Tỷ đã hỏi như vậy tất có nguyên nhân, liền yêu cầu cô ta kể lại.

Ngân Tỷ dụi hai mắt có chút cay rát, nhỏ giọng trả lời. “Lão thái gia là bị Nhị phu nhân làm cho tức chết, lão gia quả thật không biết sao?”.

Trương Lương cả kinh, nhưng không tin, trách mắng cô ta. “Đừng nói bậy, phu nhân hiếu thảo, trong thôn ai cũng công nhận”. Ở trong lòng ông ta, Phương thị dù hay bắt chẹt người khác, nhưng về mặt phụng dưỡng cha chồng thì đúng thực tận tâm hết sức, nếu không ông ta đã không yên tâm vào kinh, giao hết cả gia đình cho bà ta quán xuyến.

Ngân Tỷ thấy ông ta không tin, kể chuyện Phương thị bán lương thực cho ông ta nghe, nói. “Nếu không phải Nhị phu nhân bán lương thực, hại lão thái gia mang tiếng thất tín, lão nhân gia làm sao tức đến sinh bệnh? Đây không phải bất hiếu ư? Lão thái gia lúc còn bệnh nằm trên giường, vẫn mắng phu nhân như thế”.

Trương Lương nghe xong, cơn giận bốc lên hừng hực, lập tức gọi Phương thị tiến vào, hỏi bà ta vì sao phải ngỗ nghịch ý lão thái gia, vụng trộm bán lương thực.

Phương thị và ông ta vợ chồng lâu năm, biết rõ bản tính ông ta và lão thái gia khác nhau, hỏi ngược lại. “Lương thực nhà chúng ta cũng không phải trên trời rớt xuống, lão gia muốn phân phát hết ra ngoài, để chúng ta nhịn đói sao?”.

Trương Lương á khẩu không trả lời được, nếu đổi lại là ông ta, đương nhiên không muốn, nhưng ông ta không thể nói như vậy, liền nén giận một câu. “Cho dù không muốn cũng phải nói năng uyển chuyển, sao lại chọc cha tức giận?”.

Phương thị biện hộ. “Tôi có chọc tức cha đâu, là người trong thôn lòng tham không đáy, trách cha phát thiếu một ngày lương thực, mới khiến cha tức mà sinh bệnh”.

Ngân Tỷ thấy cơn tức của Trương Lương dần dần xẹp xuống, vội thêm dầu vào lửa. “Lão thái gia trước giờ là người đã nói là làm, lại bị phu nhân hại thành kẻ thất tín, vừa ra cửa đã bị người ta chỉ trỏ. Lão gia hiểu đúng không, lão thái gia thích nhất là rong chơi, phu nhân bán lương thực, lão thái gia không dám ra cửa, làm sao không nghẹn đến bệnh cho được?”.

Cô ta nói, thật ra cùng một ý với Phương thị, nhưng trọng điểm thì bất đồng, Trương Lương nghe hiểu sang ý khác, trầm ngâm suy nghĩ.

Ngân Tỷ thấy mục đích đã đạt được, không nói nữa, vòng lưng tránh đi rỏ thêm nước gừng vào mắt, bổ nhào xuống trước linh cữu, khóc lóc kêu gào “Lão thái gia oan ức quá ~” vân vân.

Trương Lương vốn không định thế nào, bị hành động của cô ta kích động, sa sầm mặt, buồn bực hỏi cô ta. “Rốt cuộc cô có ý gì?”.

Ngân Tỷ nức nở. “Lúc lão thái gia bệnh nặng, em hầu hạ trước mặt, nghe lão thái gia nói phải bắt Nhị lão gia bỏ Nhị phu nhân”.

Phương thị nổi điên, quát mắng cô ta nói hưu nói vượn, nhưng sở dĩ Ngân Tỷ dám nói như vậy cũng là có nguyên do, Trương lão thái gia bệnh thì bệnh nhưng không quên trách cứ Phương thị, Phương thị không dám tới gần hầu hạ, trọng trách chăm sóc lão thái gia liền đổ lên Ngân Tỷ và thím Nhâm, bởi vậy Ngân Tỷ có thể nghe lão thái gia nói như vậy cũng không hoàn toàn vô căn cứ.

Bên vợ bên thiếp, nhà họ Phương có tiền có thế, sao nói bỏ là bỏ được, nhưng sự tình liên quan đến Trương lão thái gia, Trương Lương không dám ngó lơ, định sai người gọi thím Nhâm đến đối chất với Ngân Tỷ, thím Nhâm lại không biết chạy đi đâu, không tìm ra, ông ta đành tạm gác chuyện này qua một bên, chờ thím Nhâm về, nghe xong làm chứng mới quyết định.