ZingTruyen.Top

Triet Hoc Mac Lenin

Hãy phân tích nội dung quy luật chuyển hoá từ những thay đổi về lượng dẫn đến những thay đổi về chất và ngược lại trong phép biện chứng duy vật? Từ đó, rút ra ý nghĩa phương pháp luận của quy luật này và liên hệ với thực tiễn của bản thân?

Gợi ý:

1. Khái niệm
Chất dùng chỉ tính quy định khách quan vốn có của sự vật, hiện tượng; là sự thống nhất hữu cơ các thuộc tỉnh cấu thành nó, làm cho sự vật nó là nó chứ không phải là cái khác.
Lượng là tính quy định khách quan vốn có của sự vật về các phương diện: số lượng các yếu tố cấu thành, quy mô của sự tồn tại, tốc độ, nhịp điệu của các quá trình vận động, phát triển sự vật.

2. Quan hệ hiện chứng giữa chất và lượng
Bất kỳ sự vật, hiện tượng nào cũng là một thể thống nhất giữa hai mặt chất và lượng. Trong cùng sự vật, hiện tượng nếu không tồn tại tính quy định về chất thì sẽ không tồn tại tính quy định về lượng và ngược lại. Sự thống nhất giữa hai mặt chất và lượng diễn ra trong một khoảng giới hạn nhất định. Khoảng giới hạn này được gọi là độ.
Khái niệm độ dùng để chỉ tính quy định, mối liên hệ thống nhất giữa chất và lượng, là khoảng giới hạn mà trong đó sự thay đổi về lượng chưa làm thay đổi căn bản chất của sự vật, hiện tượng. Trong giới hạn của độ, sự vật, hiện tượng vẫn còn là nó, chưa chuyển hóa thành sự vật, hiện tượng khác.

Khi lượng thay đổi vượt quá khoảng giới hạn (độ) của nó, đến một giới hạn nhất định, với những điều kiện nhất định, thì sẽ tất ỵếu dẫn đến sự thay đổi về chất, làm cho chất cũ mất đi, chất mới ra đời. Điểm nút là khái niệm chỉ giới hạn mà tại đó, sự thay đổi về lượng đã dẫn tới sự thay đổi về chất.

Sự thay đổi về lượng khi đạt tới điểm nút, với những điều kiện nhất định tất yếu sẽ dẫn đến sự ra đời của chất mới. Đây chính là bước nhảy trọng quá trình vận động, phát triển của sự vật.
Khái niệm bước nhảy dùng để chỉ sự chuyển hóa về chất trong quá trình phát triển của sự vật, hiện tượng. Sự chuyển hóa về chất diễn ra với nhiều hình thức bước nhảy khác nhau, được quyết định bởi mâu thuẫn, tính chất và điều kiện của mỗi sự vật.
Bước nhảy là sự kết thúc một giai đoạn vận động, phát triển; đồng thời đó cũng là điểm khởi đầu cho một giai đoạn mới, là sự gián đoạn trong quá trình vận động, phát triển liên tục của sự vật.

Khi chất mới ra đời lại có sự tác động trở lại lượng của sự vật. Chất mới tác động tới lượng làm thay đổi kết cấu, quy mô, trình độ, nhịp điệu của sự vận động và phát triển của sự vật.

Tóm lại, bất kỳ sự vật nào cũng có sự thống nhất giữa chất và lượng. Sự thay đổi dần dần về lượng khi đạt tới điểm nút sẽ dẫn đến sự thay đổi về chất của sự vật thông qua bước nhảy; chất mới ra đời tác động trở lại tới lượng, làm xuất hiện sự thay đổi mới về lượng của sự vật. Quá trình tác động biện chứng này diễn ra liên tục tạo thành cách thức cơ bản, phổ biến của sự vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng trong thế giới.

3. Ý nghĩa phương pháp luận của quy luật
Vì bất kỳ sự vật nào cũng có phương diện chất và lượng tồn tại trong tính quy định lẫn nhau, tác động và làm chuyển hóa lẫn nhau, cho nên trong nhận thức và thực tiễn cần phải coi trọng cả hai loại chỉ tiêu về phương diện chất và lượng của sự vật, tạo nên sự nhận thức toàn diện về sự vật.
Trong hoạt động nhận thức và thực tiễn, tùy theo mục đích cụ thể, cần từng bước tích lũy về lượng để có thể làm thay đổi về chất của sự vật; đồng thời, cần biết phát huy vai trò của chất mới trong việc làm thay đổi về lượng như mong muốn.
Trong hoạt động thực tiễn cần tránh tư tưởng nôn nóng tả khuynh muốn có sự thay đổi về chất bằng việc chỉ chú trọng thực hiện những bước nhảy liên tục về chất khi chưa có sự tích lũy đủ về lượng; mặt khác cũng cần tránh tư tưởng bảo thủ, hữu khuynh biểu hiện ở việc không dám thực hiện bước nhảy mặc dù đã tích lũy đủ về lượng cần thiết.
Trong nhận thức và thực tiễn cần phải có sự vận dụng linh hoạt các hình thức của bước nhảy cho phù hợp với từng điều kiện, từng lĩnh vực cụ thể. Đặc biệt, trong đời sống xã hội, cần phải nâng cao tính tích cực, chủ động của chủ thể để thúc đẩy quá trình chuyển hóa từ lượng đến chất một cách có hiệu quả nhất.

Bạn đang đọc truyện trên: ZingTruyen.Top